marta@pmnaluzie.com

Marta Kościelna

Chcesz wiedzieć więcej lub nawiązać współpracę?

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

W ostatnim czasie świat IT dzieli się na dwa obozy – ten, który preferuje projektowe podejście do rozwoju oprogramowania, i ten, który preferuje podejście produktowe. Produkt i projekt są też często są używane zamiennie, ale jednak istnieją między nimi istotne różnice. Jakie? I jaka w tym wszystkim jest rola Product Managera i Project Managera?

Projekt i produkt - wyjaśnijmy to sobie raz na zawsze

Projekt to, zgodnie z definicją Encyklopedii Zarządzania tymczasowe przedsięwzięcie mające na celu stworzenie unikalnej usługi lub produktu. Projekt musi mieć określone cele, być niepowtarzalny, złożony, określony w czasie i zmienności, oraz wymagać zaangażowania zasobów ludzkich. Mówiąc prościej, to zbiór zadań, które mają na celu stworzyć lub ulepszyć produkt w określonym czasie, budżecie i zakresie. Projekt jest zwykle krótkoterminowy i ma określony początek i koniec, po którym jest zamykany lub przekazywany do utrzymania. 

Produkt to coś, co jest tworzone i dostarczane klientom, aby zaspokoić ich potrzeby lub rozwiązać ich problemy.  Produkt jest zwykle długoterminowy i ciągle się rozwija, aby dostosować się do zmieniających się oczekiwań i preferencji klientów. Produkt ma wartość dla klienta, która może być mierzona np. przez przychody, zyski, udział w rynku, lojalność, retencję i rekomendację.

Łatwym zobrazowaniem różnic pomiędzy projektem a produktem będzie poniższy przykład najpopularniejszego serwisu spod znaku Meta - Facebooka. Sam Facebook jest produktem cyfrowym, który jest stale rozwijany i ulepszany, aby zapewnić najlepsze doświadczenie użytkownikom i reklamodawcom. Facebook ma wartość dla klientów, którą można ocenić np. przez liczbę aktywnych użytkowników, przychody z reklam, stopień zaangażowania i zadowolenia. Przykładem projektu może być np. Facebook Dating - usługa randkowa, która została wprowadzona przez Facebook w 2018 roku. Facebook Dating był projektem, który miał na celu stworzyć nowy produkt, który miałby zwiększyć atrakcyjność i konkurencyjność Facebooka na rynku aplikacji randkowych. Facebook Dating miał określony czas, budżet i zakres, w ramach których zespół projektowy musiał zaprojektować, zbudować i wdrożyć usługę dla wybranych krajów. Całkiem jasne, prawda?

Sukces w projekcie i sukces w produkcie - same, same, but different

Żeby ocenić sukces przedsięwzięcia zarówno w projektowym jak i produktowym podejściu, metryki, niezależnie czy wyrażone jako KPI-e czy OKR-y, mogą być różne w zależności od rodzaju i celu przedsięwzięcia. Jednak ogólnie można wyróżnić następujące kategorie metryk:

• metryki projektowe, które mierzą wydajność i efektywność realizacji projektu
  • terminowość
  • budżet
  • zakres
  • jakość
  • ryzyko
• metryki produktowe, które mierzą wartość i satysfakcję produktu dla klienta
  • przychody
  • zyski
  • udział w rynku
  • lojalność
  • retencja
  • rekomendacja.

Kontynuując na przykładzie Facebooka i Facebook Dating, możemy spróbować wymienić metryki, które mogą być istotne dla zarządu Meta - oczywiście, jako, że jeszcze dla nich nie pracowałam, to tylko moje domysły 😅. Dla Facebooka, czyli produktu, można użyć następujących metryk, które pozwalają zmierzyć wartość i satysfakcję produktu dla klienta:

• liczba aktywnych użytkowników - ilość osób, które korzystają z Facebooka co najmniej raz w miesiącu, która stanowi wskaźnik popularności i zasięgu produktu na rynku
• przychody z reklam - ilość pieniędzy, które Facebook zarabia na wyświetlaniu reklam na swojej platformie, mówiąca o rentowności i monetyzacji produktu
• stopień zaangażowania - ilość interakcji, takich jak polubienia, komentarze, udostępnienia, które użytkownicy mają z treściami na Facebooku, wskazująca na lojalność i zadowolenie użytkowników z produktu

Dla projektu, jakim był Facebook Dating, można użyć następujących wskaźników, które mierzą wydajność i efektywność realizacji projektu:

• terminowość - czas, który był potrzebny na zaprojektowanie, zbudowanie i wdrożenie nowej usługi, jaką jest Facebook Dating, który pokaże nam zgodność z harmonogramem i planem projektu
• budżet - ilość pieniędzy, która była wydana na realizację projektu (zgodność z kosztorysem i ograniczeniami finansowymi projektu)
• zakres - ilość funkcjonalności i cech, które zostały dostarczone w ramach Facebook Dating, który odnosi się do zgodności z wymaganiami i oczekiwaniami interesariuszy projektu
• jakość - ilość błędów, usterek i problemów, które wystąpiły podczas lub po wdrożeniu Facebook Dating mówi nam o zgodności ze standardami i kryteriami jakości projektu.

Project i Product Manager - przyjaciele czy wrogowie?

Wiele osób patrzy pewnie teraz na ten śródtytuł i zastanawia się, dlaczego zestawiłam te dwie role razem, skoro w środowisku biznesowym jest to zestawienie tak rzadkie, jak Allonautilus scrobiculatus. Moim skromnym zdaniem - błędnie, gdyż synergia wynikające ze współpracy project managera i product managera może być kluczowa dla sukcesu każdego przedsięwzięcia. Oczywiście zakres zadań dla obu tych ról różni się w zależności od tego, czy mamy do czynienia ze spojrzeniem z perspektywy produktu czy projektu.

Project manager jest odpowiedzialny za planowanie, organizowanie, nadzorowanie i kontrolowanie wykonania projektu, zgodnie z ustalonymi celami i wymaganiami. Product manager jest odpowiedzialny za określanie wizji, strategii, celów i wymagań produktu, a także za współpracę z zespołem projektowym i innymi interesariuszami, aby zapewnić wartość i satysfakcję klienta. Różnice pomiędzy zadaniami, które muszą wykonywać project manager i product manager, a także cechami charakteru czy kwalifikacjami, które muszą posiadać, są następujące:

Żeby jednak te różnice mogły się uzupełniać, istnieją też pewne podobieństwa pomiędzy rolami project managera i product managera które umożliwiają im wspólne funkcjonowanie:

• obaj muszą mieć wiedzę techniczną o produkcie i branży w której działają
• obaj muszą być liderami i potrafić motywować, inspirować i zarządzać zespołem projektowym
• obaj muszą być zdolni do współpracy i budowania relacji z innymi interesariuszami, takimi jak klienci, użytkownicy, dostawcy, partnerzy, etc.

Produkt i projekt - i wszystko jasne!

Przyszedł czas na krótkie podsumowanie. Produkt to coś, co tworzysz dla klienta, aby go uszczęśliwić. Projekt to coś, co robisz, aby stworzyć produkt, zanim się znudzisz. Project manager to ten, co pilnuje, żeby wszystko było na czas, w budżecie i bez błędów. Product manager to ten, co wymyśla, co klient chce, potrzebuje i lubi. Proste? Proste! 😂 Warto więc pamiętać, że najlepsze efekty projektu osiągniemy pracując razem nad produktem, uzupełniając się wiedzą i umiejętnościami.